SET IŞIKLARI (GENEL TANIM)
SET IŞIKLARI NEDİR?
Sinema sektörünün gelişmesiyle ve sektörün büyüme hızının artmasıyla birlikte, film setlerinde kullanılacak son teknolojik ürünlerin de her gün yenisi üretilmeye devam ediyor. Sinema sanatında ışığın önemi yadsınamaz gerçeklerden biri. Yani iyi bir ışık sistemi, çekilecek filmi izlenir hale getirebilir ya da kötü bir ışık güzel bir filmi izlenmez duruma getirebilir.
Bu durum göz önünde bulundurulduğunda, ışık sistemleri (set ışıkları) Sinema sektöründe çok önemli bir yer almış bulunuyor. Sette aydınlatma işini yapanların kalitesinin yanı sıra, kullanılan malzemenin de kalitesi filme doğrudan etki eden önemli etkenlerden birisidir. Bu nedenden dolayı, eğer ileride bir film çekmeyi planlıyorsanız veya hali hazırda bir film çekmekteyseniz, ışık sistemlerinize özen göstermenizi önemle tavsiye ederiz.
Stüdyo aydınlatma sistemleri
Stüdyoda aydınlatma sistemleri kurulurken yukarıda anlattığımız tavan ve duvarların rengi ile aydınlatma sisteminin yönü belirlendikten sonra, yapay ışık kaynaklarının hazırlanması gerekmektedir. Bunlar:
Tungsten ışıklandırma: Ev lambalarına benzemekle beraber çok daha güçlü ışıklandırması vardır. Tungsten flament lambaları kullanıldıkça karardığından; yumuşak ışık, nokta ışık, hem de projektör ışık temin edilebilir. Böylece değişik kontrast efektler elde edebilirsiniz.
Ark lambaları: Birkaç değişik tipte ark lambası vardır. Ancak farklı tipte olsalar da çalışma ilkeleri aynıdır. İki elektrot arasından akım geçirilerek ışık elde edilir. En çok karşılaşılan tipi kömür elektrotlu ark lambalarıdır. Bu tip lambalar bugün de sinema projeksiyonlarında ve projektörlerde kullanılmaktadır.
Buharlı lambalar: Bu lambalar basıncı düşürülmüş bazı gazların içinden elektrik akımı geçirilmesi hâlinde gazların ışık yaymaları ilkesine dayanır. Bu tipin en çok karşılaşılan çeşitleri cıva buharlı ve sodyum buharlı lambalardır.
Floresan lambalar: Bu lambalara ‘’fosforışıl lambalar’’ da denilir. Bu lambalar buharlı lambalar ilkesinin gelişmesinin sonucudur. İçi genellikle cıva buharı ile dolu bir tüpten oluşan bir buharlı lamba tipidir. Buharlı lambalardan farkı tüp iç yüzeyinin floresan bir madde ile kaplanmış olmasıdır. Floresan cisimler morötesi (ultraviyole) ışınları kırmızı ışık hâline çevirirler ve lambanın ışığını beyaz yaparlar. Floresan lambaların sağladığı ışığın renk ısı derecesi, kullanılan floresan maddenin özelliğine bağlıdır. Doğal gün ışığı ve sıcak etkili olmak üzere değişik renk ısı derecelerinde yapılırlar.
Flaş: Flaş, aydınlatmanın yetersiz olduğu hâllerde ya da aydınlanma kontrastını azaltmak için kullanılan, gün ışığı renk ısısına sahip bir yardımcı ışık kaynağıdır. Bunlardan başka fotoğrafçılıkta kullanılan yapay ışık kaynakları olarak, havagazı lambaları, asetilen lambaları, petrol lambaları, kandiller, magnezyum lambaları ve mum kullanılır.
Konunun Aydınlatılması
Doğru yapılmış bir aydınlatma konunun vurgulanmasında çok önemli bir rol oynamaktadır.
Fotoğrafta verilmek istenen atmosfer ve fotoğrafçının kurgusu, ancak doğru açılardan yapılmış aydınlatma ile doğal ve estetik görünüm alır. Stüdyodaki ışığın ayarlanmasında fotoğrafı çekilecek objenin büyüklüğü de önem taşır. Obje ne kadar büyük olursa ihtiyaç duyulan ışık miktarı da o kadar fazla olacaktır. Konuyu görünür hâle getirmek, dramatik etki yaratmak, objelerin var olan önemli özelliklerinin etkisini arttırmak ve belirginleştirmek aydınlatmanın özellikleri ile de ilgilidir.
Direkt aydınlatma: Tek bir ışık kaynağı kullanılarak sert gölgeli dramatik anlatımlar elde edilir. Sert kontur çizgileri kompozisyonun etkisini arttırır.
12
Yansıtmalı aydınlatma(reflektörlü): Sert gölgeli yüzeylerde ayrıntıları ortaya
çıkarabilmek için yansıtıcıdan yararlanılır.
13
Sektirmeli aydınlatma: Işık kaynağı objeye direkt yöneltilmez. Geniş açılı bir yansıtıcı üzerinden konu aydınlatılır. Bu şekilde ışık objeyi eşit ve yumuşak aydınlatır.
Çoğul aydınlatma yöntemi (3 nokta aydınlatma): Asıl amaç ışığın yoğunluğunu arttırmaktır. Nesnelerin farklı bölgelerini ayrı ayrı aydınlatmak anlatıma denge ve canlılık katar. Farklı yoğunluktaki ışık kaynaklarının kullanımı poz dengesini zorlaştırır.
Anahtar ışık: Sert ışık yayar. Konu kamera düzlemine 45 derece açı ile yerleştirilir. Nesnenin görülmesini sağlar. Nesnenin bir tarafını aydınlatır ve sert gölgeler oluşturur. Ayrıca nesnenin kontur ve dokularını ortaya çıkarır.
Dolgu ışığı: Anahtar ışığın aksi yönünde 45 dercelik açıyla yerleştirilir. Işık yoğunluğu daha azdır, yumuşak ve dağınık ışık kaynağı kullanılır. Anahtar ışığın aydınlatamadığı yüzeylerde detayları ortaya çıkarmak, sert gölgeleri yumuşatmak için kullanılır.
Arka ışık: Doğrusal ışık yayan sert ışık kaynağıdır. Derinlik etkisini arttırır. Nesneyi fondan ayırır. Modelli çekimlerde cansız ve mat saçlara parlaklık verir.
Fon aydınlatma: Fonu aydınlatmak 3. boyut etkisini arttırır. Yumuşak ve dağınık ışık kaynakları kullanılır. Nesne fondan uzak tutulmalıdır.
14
Düz bir yüzeyi aydınlatma: Yüzey homojen olarak aydınlatılmalıdır. Yansıma ve ışık patlamalarına dikkat etmek, yumuşak ışık yüzeyin dokusundan kaynaklanan sorunları azaltır. Gölge, fotoğrafta ışık kadar etkilidir. Gölge objelerde iki şekilde meydana gelir. Birincisi dış görünüş olarak, ikincisi objeleri tamamen kapsayarak.
